بازنمایی عناصر هویت بخش شهری در سفرنامه ها:( مطالعه مقایسه‏ای تهران و شهرستانهای استان تهران)

در این مقاله عناصر هویت‌بخش شهری استان تهران در سفرنامه‌ها مورد مطالعه قرار می‌گیرد و محوریت بر نمادهای شهرسازی و معماری خواهد بود. از سویی، بازنمایی نمادین شهر اهمیت زیادی در هویت‌بخشی شهر دارد و از سوی دیگر، استان‌ها و شهرهای خاص مثل استان تهران و شهر تهران جایگاه نمادینی برای هویت کشور و انعکاس ایران معاصر داشته و در نقطه‌ای نزدیک‌تر به ایران امروز قرار دارد. با این نگاه بازنمایی ایران در سفرنامه‌ها به نوعی منعکس‌کننده امیدها و ناامیدهای هویت شهری است که از این منظر هم موضوع مطالعات فرهنگی شهر است و هم به نوعی، عرصه بازنمایی فرهنگ و هویت شهر را تصویر می‌کند. سفرنامه‌ها از سویی، مروری است بر وضعیت راه‌ها و جاده‌ها، شهرسازی و معماری، میادین و مبلمان شهری و از سوی دیگر نگاه نویسنده را نسبت به مردم، روابط اجتماعی، گفتگوها، ضرب‌المثل‌ها و فرهنگ عامیانه بیان می‌کند. نگاه ما در این مقاله، تمرکز بر عناصر هویت شهری است که در سفرنامه‌ها توصیف شده است. بر این اساس، در این مقاله با مطالعه 24 سفرنامه که توسط سفرنامه‌نویسان داخلی و خارجی نوشته شده، با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، مطالعه بازنمایی عناصر و نمادهای هویت­بخش استان تهران انجام شده است. مقولات عناصر و نمادهای هویت‌بخش شامل بناهای محوری، شهرسازی و سیاست‌های مربوطه، نمادهای فرهنگی، رسانه‌های شهری و مبلمان شهری است. یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که بازنمایی استان تهران در سفرنامه­ها، با دوئیت­های شرق در برابر غرب، مناطق بالای جامعه در برابر مناطق پایین و یا شهر تهران در برابر شهرهای دیگر استان، کشور یا حتی جهان صورت گرفته است.